Beyoglu Narmanlı Han Yenilendi!

Merhaba sevgili okurlar. Geçtiğimiz günlerde Beyoğlu'nda gezerken Narmanlı Han'a da bakmaya karar verdik. Biliyorsunuz bu eski hanın restorasyon çalışmaları  başladığı dönemde (2016) olay olmuştu. Kimi desteklerken, kimi de desteklememişti.

Hanın kısa tarihine değinecek olursak;

Narmanlı Han ya da bilinen diğer ismiyle Narmanlı Yurdu, Beyoğlu’nda İstiklal Caddesi üzerinde, İsveç Konsolosluğu’nun tam karşısında yer alır. Beyoğlu’nun en eski tarihli binalarından biri olan 180 yıllık Narmanlı Han, 1831’de Rus elçilik binası olarak inşaa edilmiştir. Yapı ünlü İtalyan mimar G. Fossati‘nin eseridir.

Hanın Sofyalı Sokağı’na bakan ve yüksek duvarlarla çevrelenen yeri, 1914’e dek Rus hapishanesi olarak kullanılmış, Rusya ile ilişkilerin askıya alınmasından sonra bina yıllarca bakımsız kalmıştır.1917 Ekim devrimi sırasında, İstanbul’da çok sayıda Rus mültecinin olduğu zamanlarda da, yapı elçilik binası olarak kullanılmaya devam etmiştir.

Yine Fossati’nin bir eseri olan bugünkü Rus elçilik binası açılınca han, Rus konsolosluk bürolarına ve Rus şirketlerinin bürolarına ev sahipliği yapmıştır.1930’lu yılların başında yapıda, Rus hükümetine bağlı ‘‘Neft Syndicat’’ ile ‘‘İntourist’’ firmalarından başka ofis kalmamıştır.

1933’de tamamen boşaltıldıktan sonra bina, İstanbul’un ünlü tüccarlarından Avni ve Sıtkı Narmanlı kardeşlerin mülkiyetine geçmiştir. Sanatsever Narmanlılar hanın odalarını ucuz bedellerle sanatçılara, yayınevlerine kiralamışlar ve yapının adeta bir sanat ve kültür merkezine dönüşmesine vesile olmuşlardır.

O yıllarda Narmanlı Yurdu olarak anılan binada, Aliye Berger, Ahmet Hamdi Tanpınar, Bedri Rahmi Eyüpoğlu,  Ne’şet Atay başta olmak üzere birçok yazar ve sanatçı iz bırakmıştır.

Yapı Kredi Koray 2001 yılında restore etmek amacıyla Narmanlı Han’ın yüzde 15’lik hissesini satın almıştır. Anıtlar Kurulu’nun onay verdiği proje, sivil toplum kuruluşlarının itirazı üzerine uygulamaya konulamamıştır. Proje bir türlü hayata geçirilemeyince, Narmanlı Han’ın varisleri 2008’de Yapı Kredi Koray’a dava açarak hisselerini geri almak istemiş ve davayı kazanmışlardır.

Fakat 2016 yılında hanın yeniden çizimi yapılarak bir restorasyon işlemi yapılmasına karar verildi. Bu çizimi Mimar Sinan Genim yaptı.  Genim, proje kapsamında handa yedi dükkan, iki lokanta olacağını açıkladı.

Biz de en son halini fotoğrafladık. Giriş katlara çeşitli kafe tarzı vb. yerler açılacakmış ve baya görüşümüzü, hanın son halinin nasıl olduğunu sordular. Tabii ki burada bir uğraşı ve emek söz konusu. Aynısı olmasa da bana göre gayet modern ve özellikle de -renkler itibariyle- İspanya mimarisi tarzı olmuş. Onun haricinde önemli olan benim için bu tarz eski ve restore edilmeye muhtaç binaları daha fazla bekletmeden biran önce işleme başlanması gerekiyor. Topluma yeniden kazandırılması gerekiyor.

    Hanın yeni halini eleştirenler için ise Sinan Genim; “Bütün dünya bunu yapıyor, beni eleştirenler azıcık dünyada neler yapıldığına baksa yapılan işin uluslararası standartta bir iş olduğunu görülecektir.” diyerek projenin arkasında olduğunu belirtiyor. “Karşı olmak için karşı olmanın herhangi bir manası yok. Benim yaptığım doğru, başka birinin yaptığı yanlış diye düşünüldüğünde problem teşkil ediyordur. Ne yapacağız olduğu gibi tutacak mıyız? Bina çökmüş içine girilemiyor. Can ve mal güvenliği açısından tehlike arz ediyordu. Ne yapacaktık bu binayı?”

    Narmanlı Han projesini yapmaktaki amacını, “Önemli olan bu yapının tekrar hayata kazandırılması ve tekrar kullanılır hâle getirilip insanları mutlu etmesidir. Bütün bunlar insan varsa, insana hizmet ediyorsa vardır” sözleriyle dile getiren Genim, “İnsanların içinde ısınacağı, kliması, tuvaleti de, yangın emniyeti ve sığınağı da olacak. Biz herhangi bir restorasyon yapmıyoruz. İçinde insan yaşayacak. Benim için önemli olan bu. Onların daha iyi mekanlarda yaşaması. Gerisi benim için hikâye. İnsan yoksa ne Dolmabahçe’nin ne Topkapı Sarayı’nın benim için bir önemi yok. İnsanlar gezip dolaşıyorsa, mutlu oluyorsa restorasyon ve inşaat yapılır” diyor.

- Merve